نویسنده: دکتر شکوفه موسوی




 

 


 راه کارهای موفقیت تحصیلی
خوشبختانه بسیاری از مشکلات شما دانش آموزان یا دانشجویان، با راهنمایی معلمان، استادان، مشاوران و کمک والدین حل می شود. مشاوران و معلمانی که تجربه ی کاری قوی دارند، در مواقع مشکل، راه حل های خوبی ارائه می دهند. مسائل شایعی مثل: خجالتی بودن، مشکلات ارتباطی، نداشتن برنامه ریزی درست، آشنا نبودن با روش های درست مطالعه، دستپاچه شدن موقع امتحان و ... ممکن است با کمک این افراد تا حد زیادی برطرف شوند. اما وقتی مشکل جدی تر است و علائم شدید یا طولانی تری مثل خستگی شدید، بی حوصلگی، کاهش انرژی، حواس پرتی، تحریک پذیری، بی قراری، مشکل در خواب و اشتها و ... وجود دارد، مراجعه به پزشک ضرورت دارد. پزشک می تواند دلیل عضوی این مسائل مثل کم خونی، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی، عفونت های مزمن، مشکلات عملکرد در غدد بدن و .... را تشخیص دهد و درمان کند.
ممکن است پزشک معالج در بررسی های خود متوجه شود که دلیل روانی وجود دارد. در اینجا ارجاع به روان پزشک ضروری است و معاینه، تشخیص و درمان روان پزشکی، مؤثر است.
از تلخ ترین خاطرات پزشکی من، مواجه شدن با دانش آموزان و دانشجویانی است که به دلیل عدم اطلاع از ضرورت های درمانی، تحصیل خود را نیمه کاره رها کرده اند و سرنوشت شان به کلی تغییر کرده است. دردناک ترین این که، بسیاری از آنان از خانواده هایی بودند که انتظار می رفت به لزوم درمان روانی آگاهی، دانش و باور داشته باشند و به آن عمل کنند.
لطفاً به خاطر داشته باشید که اختلالات روان پزشکی بسیار شایع هستند و مهمترین مشخصه ی بسیاری از آن ها، تأثیر منفی است که بر عملکرد فرد، خصوصاً تحصیلی او دارند. این اختلالات بیش از آنچه که فکرش را می کنید قابل درمان هستند و اگر درمان نشوند، عواقب و عوارضی دارند که باعث پیچیده تر شدن مشکلات و ایجاد مسائل بعدی می شوند. در واقع درمان نکردن این اختلالات باعث تشکیل یک حلقه ی معیوب می شود.
مثلاً فردی که به اختلال افسردگی دچار می شود علائم زیر را تجربه می کند: مشکل خواب، مشکل اشتها، حواس پرتی، خستگی، کاهش انرژی، ناامیدی، کاهش انگیزه، کم شدن حال و حوصله، خلق غمگین، بی قراری، تحریک پذیری، احساس گناه، اعتماد به نفس پایین و ....
روشن است که در همه ی عرصه ها خصوصاً درس خواندن دچار مشکل خواهد شد. مشکل در درس خواندن باعث می شود نمرات او پایین بیاید، اطرافیان او را سرزنش کنند و در او احساس گناه به وجود بیاید و اعتماد به نفس او افت کند. این افت عملکرد تحصیلی و کاهش اعتماد به نفس به اضافه ی مشکلات ناشی از خود بیماری، باعث افزایش فشار روانی به فرد می شود و اختلال افسردگی در او عمیق تر و شدیدتر می شود و فرد در یک حلقه ی معیوب گرفتار می شود.

اگر مشکل جدی دارید، به روان پزشک مراجعه کنید و با درمان اختلالات، به خود کمک کنید.

از دارو استفاده ی درست کنید

متأسفانه در زمینه مصرف دارو اعتقادات، احساسات و رفتارهای نادرست وجود دارد که باعث می شود زیان های جدی و گاه غیرقابل جبرانی به دانش آموزان و دانشجویان وارد شود. بسیاری از این افراد ممکن است به قصد خوددرمانی و خودسرانه از داروهای خواب آور، آرام بخش یا محرک استفاده کنند. مصرف خودسرانه ی داروها، نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه عوارضی بر جای می گذارد که مشکل اصلی را هم تشدید می کند. خصوصاً مصرف مواد محرک برای استفاده در شب امتحان، بسیار نگران کننده است.
افرادی که در طول سال تحصیلی، به برنامه های درست و مناسب عمل نمی کنند و امیدشان به مصرف این داروها است تا ساعت های طولانی بیدار بمانند، مطالب را به سرعت بخوانند و در امتحان قبول شوند، بعد از مدتی دچار عواقب نامطلوبی می شوند.
بسیاری از افرادی که به خوددرمانی روی می آورند ممکن است با تنظیم روال زندگی خود، برنامه ریزی درست و عمل کردن به برنامه، نیازی به مصرف دارو نداشته باشند. از سویی دیگر عده ای هستند که واقعاً نیاز دارند که دارو مصرف کنند. ولی خیلی عجیب است که در این حالت که فرد واقعاً به دارو نیاز دارد، از مصرف آن خودداری می کند.
خیلی از افراد مصرف داروهای تجویز شده توسط روان پزشک را مساوی با روانی بودن می دانند و از مصرف آن ها پرهیز می کنند. در این صورت، مشکل آنها حل نمی شود، انکار می شود و بعد از مدتی به بدترین شکل، خودش را نشان می دهد. اغلب اختلالات روان پزشکی با مراجعه به پزشک و مصرف صحیح دارو قابل درمان هستند، مهار می شوند و فرد از زندگی عادی با عملکرد مناسب برخوردار می شود. در اختلالاتی مثل اختلال بیش فعالی کم توجهی، اختلال افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی، مصرف دارو نتایج بسیار مثبت و بارزی دارد.
پس لطفاً:
- نسبت به دارو باور درست داشته باشید: « اگر لازم شد دارو مصرف می کنم تا بهتر شوم».
- نسبت به دارو احساس مناسب داشته باشید: « این دارو به من کمک می کند و حالم را بهتر می کند».
- نسبت به دارو رفتار مناسب داشته باشید: « اگر دارو توسط پزشک تجویز شود مصرف می کنم و سر خود یا با توصیه ی اطرافیان دارو مصرف نمی کنم».
یادتان باشد قرار شد از هر روشی که به شما کمک می کند استفاده کنید. گاهی این روش کمکی « دارو» است. اگر لازم شد از آن استفاده کنید.
منبع مقاله: موسوی، شکوفه؛ (1386) موفقیت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان، تهران: نشر قطره